Mildheid is daarnaast de meest rationele houding.
Teleurstelling is de prijs die we betalen voor onrealistische verwachtingen.
Hetzelfde geldt voor schrik. Als we verwachten dat het leven volgens ons plan
verloopt en er nooit iets plotselings gebeurt dan maken wij zelf een fout. Dit
is best makkelijk te begrijpen maar erg moeilijk in de praktijk te brengen.
Natuurlijk hebben we verwachtingen en die zijn lang niet altijd compleet juist.
Als we nou toch weten dat we er af en toe naast zitten, dan is het goed als we
standaard mild zijn. Lang niet altijd overzien we een situatie compleet. We
missen altijd wel een invalshoek of iets anders. Ook daarom is het rationeel om
mild te zijn.
Mildheid helpt ons tegenwoordig te blijven. Als we
ergens van schrikken of als er iets gebeurt dat we niet hadden gewild dan
vlammen onze emoties maar al te makkelijk op. Boosheid, verdriet, afkeer… Alle
sleuren ze ons mee in een ongecontroleerde stroom negatieve gedachten. Als we
elke situatie met enige mildheid tegemoet treden dan is het veel makkelijker om
rustig te blijven, al is het maar één tel. In die ruimte kijken we alleen naar
wat er is en wat er gebeurt. Onze blik blijft helder, rationeel en wordt niet
meegesleurd in een draaikolk van ergernis.
Mildheid is niet hetzelfde als welwillendheid, een
andere houding die te prijzen is. Bij mildheid gaat het om een terughoudendheid
met oordelen. Mildheid is goed in het algemeen. We voelen regelmatig heel
andere dingen en dat is niet slecht op zich maar onze basishouding moet mild
zijn.
Oefenen in de
praktijk
Er zijn vele manier van werken aan iets meer
mildheid in onze geest. Het is belangrijk te bedenken dat dit geen race is of
zelfs maar een klus die je kan klaren. Er is geen einddoel. We werken aan
mildheid en gaan door met werken.
Mildheid is niet hetzelfde als welwillendheid, een
andere houding die te prijzen is. Bij mildheid gaat het om een terughoudendheid
met oordelen.
Het beste oefenen we in de praktijk. Het is best een aardig idee om regelmatig een mettā meditatie
te doen – alle levende wezens, moge het hen wel gaan – maar dit kan alleen maar
de praktijk ondersteunen. Dit klinkt en is natuurlijk ontzettend sympathiek
maar als je op je kussen blijft zitten en daarna met je leven verder gaat alsof
je niks geleerd hebt dan kom je niet verder. Omgekeerd kan het ook best zonder
meditatie.
Herinner jezelf er regelmatig aan. Hier komt Oefenen
met Tegenwoordigheid van Geest of mindfulness goed van pas. Als je een
negatieve emotie ervaart, zoals boosheid of ergernis en zeker bij afkeer, zet
jezelf dan heel even stil en neem bewust een milde houding aan. Kijk mild.
Enkel je gezicht in de juiste houding zetten helpt al een heel eind. Probeer
het en ervaar het. Je zult merken dat je eerst redelijk boos kan worden voordat
je eindelijk opmerkt ‘ik ben boos’.
Oefenen in
meditatie
Veel mensen mediteren tegenwoordig. Ik kan het van
harte aanraden en het is een flinke steun vooral bij Tegenwoordigheid van
Geest. Zie Mediteren voor Beginners en Gevorderden.
De mettā meditatie is voor het oefenen van mildheid misschien
wel het meest geschikt. Ik beschrijf hier een vorm die iedereen kan doen zonder
dat je moeilijke houdingen hoeft aan te nemen of gevorderd moet zijn.
-
Ga rustig zitten. Dit mag geknield maar op een
stoel kan ook. Als je maar een waardige houding aanneemt.
-
Kom zo ver mogelijk tot rust. Haal tien keer adem,
in en uit, op een natuurlijke manier. Dwing jezelf niet tot rust te komen of
langzaam te ademen, dat komt wel.
-
Ervaar even kort de rust die je ervaart.
-
Neem nu een mens in gedachten van wie je heel veel
houdt. Je partner of een ouder. Het maakt niet uit eigenlijk. Als het maar
iemand is die je na is.
-
Ervaar de liefde, warmte en genegenheid die als
vanzelf in je opkomt. Geniet even van dit gevoel.
-
Stuur dat gevoel als het ware naar die persoon toe
en zegt ‘ik hoop dat het goed met je gaat’. (Of een zinnetje dat je beter
bevalt.)
-
Neem nu iemand in gedachten met wie je wat minder
hebt maar die je toch echt aardig vindt. Meerdere mensen mag ook. Je broers en
zussen, bijvoorbeeld, als je die hebt.
-
Laat weer liefde, warmte en genegenheid in je
opkomen. Hoe meer hoe beter. Forceer niks!
-
Stuur dat gevoel naar die persoon/personen toe en
zeg weer ‘ik hoop dat het goed met je gaat’.
-
Herhaal dit met mensen die steeds verder van je af
staan, emotioneel gezien. Stop niet. Mensen waaraan je oprecht een grondige
hekel hebt stuur je ook liefde, warmte en genegenheid toe en je wenst hen toe
dat het goed met hen zal gaan.
-
Als je nog energie over hebt, herhaal je
liefdevolle wens dan met je hele drop, je stad, de provincie, het land, alle
mensen en zelfs alle levende wezens.
Het is geen makkelijke meditatie! Het gevaar op
tussendoor afgeleid worden is levensgroot. Dat geeft echter niks. Als je
afgeleid raakt en je merkt dat, breng je geest dan rustig en mild terug naar
waar je was en ga door. Een groter gevaar is dat je het niet meer voor elkaar
krijgt om liefde en warmte op te wekken voor steeds weer andere mensen, zeker
als je een slechte verhouding met hen hebt. Forceer niks. Lege woorden zijn
schadelijk. Als je niet verder kan, stop dan. Wees blij dat je tot zover
gekomen bent en probeer het de volgende keer weer. Je zult zien dat je
langzaamaan steeds verder komt.
Oefenen door vergeving
Vergeving is een van de krachtigste medicijnen die we hebben in dit leven.
Het is soms niet makkelijk te vergeven maar als het je lukt dan ben je bevrijd
van wrok, boosheid, verdriet en frustratie. Het is nu goed. Dit doet met je
geest en ook met je lijf prachtige dingen. Wie zich beter in z’n vel voelt kan
meer aan en is zelfs gezonder. Weer is het essentieel dat het geen lege woorden
zijn, om er maar vanaf te wezen. Dan woekeren de nare gevoelens gewoon door en
blijven vreten aan je gedachten en je gevoelens. Vergeving moet echt zijn en
kan dus af en toe echt op zich laten wachten.
Begin met jezelf te vergeven. Vergeef jezelf voor alles wat je vroeger wel
hebt gedaan of niet hebt gedaan, in woorden of in daden of zelfs maar in
gedachten, bewust of onbewust, dat niet helemaal in de haak was. Je hebt er
indertijd jezelf of anderen pijn mee gedaan. Accepteer dit. Het is gebeurd. Zie
dit stukje van de werkelijkheid zoals ze is en vergeef jezelf. Vergeef jezelf
voor wat en wie je nu bent. Ook nu heb je gebreken, beschadigingen en
onvolkomenheden. Dat is volkomen normaal. Geen mens is compleet onbeschadigd en
perfect. Dat bestaat helemaal niet. Accepteer wel dat het zo is. Accepteer
jezelf zoals je nu bent en vergeef jezelf.
Als dit lukt kun je ook anderen vergeven. Je zult merken dat als je jezelf
met zoveel begrip en mildheid kunt bekijken dat vergeven lukt.. dat diezelfde
mildheid en datzelfde begrip ook makkelijker komt als je over anderen nadenkt.
Ook zij zijn complete mensen, met een eigen geest en eigen gedachten en
gevoelens. Als het ook maar even lukt, vergeef hen voor wat ze ooit misdaan
hebben en voor wat en wie ze nu zijn.
Het gevolg van vergeving is dat je verlicht wordt en bevrijd van gevoelens
als wrok, boosheid, verdriet en frustratie. Doordat die niet meer aan je geest
rukken en trekken is het veel makkelijker om een milde houding aan te nemen.
Tegelijk maakt mildheid het makkelijk om tot inzicht en vergeving te komen.
